Men tiêu hóa là gì? Cần lưu ý những gì khi sử dụng

Men tiêu hóa và men vi sinh rất hay bị nhầm lẫn với nhau. Mặt khác, do nhiều người không có hiểu biết về bản chất hay công dụng chính xác của men tiêu hóa và men vi sinh nên thường bổ sung chúng sai cách, gây ra những ảnh hưởng xấu đối với sức khỏe.

1. Men tiêu hóa là gì?

Men tiêu hóa hay còn gọi là enzym tiêu hóa là loại protein có vai trò, nhiệm vụ hỗ trợ tiêu hóa thức ăn. Các protein này có tác dụng làm gia tăng tốc độ phản ứng hóa học, chuyển hóa chất dinh dưỡng thành các dưỡng chất có thể hấp thụ được ở đường tiêu hóa.

Tùy thuộc vào mỗi loại men tiêu hóa khác nhau, chúng sẽ có nhiệm vụ phân tách và tác động vào một chất dinh dưỡng khác nhau. Có các loại men tiêu hóa quan trọng chính là:

• Amylase
• Maltase
• Lactase
• Lipase
• Protease
• Sucrase

Men tiêu hóa được sản xuất từ các cơ quan trong bộ phận tiêu hóa của cơ thể như: tuyến nước bọt, tụy, gan, dạ dày. Mỗi một loại khác nhau lại có công dụng cũng như cách điều trị, cách sử dụng khác nhau.

• Men alpha amylase được tiết ra bởi tuyến nước bọt và tụy giúp phân giải tinh bột đã nấu chín thành đường cho cơ thể hấp thu.
• Men tiêu thụ protein như: men pepsin, trypsin, chymotrypsin giúp phân giải protein từ cá, trứng, thịt, sữa… cung cấp vào cơ thể.
• Men lipase tiêu hóa mỡ và muối mật do gan sản xuất. Nếu thiếu loại men này cơ thể chúng ta sẽ bị đầy bụng, chậm tiêu hóa. Đồng thời khiến cơ thể sợ ăn mỡ, và quan sát kỹ sẽ thấy xuất hiện các váng mỡ khi đi ngoài 
• Một số loại men giúp tiêu hóa các chất cellulose như: beta- glucanase, phytase, hemixenluloza, cellulose…

Khi cơ thể chúng ta bị thiếu mất một loại men nào đó sẽ khiến cho đường ruột của chúng ta không có khả năng hấp thu được một số loại thực phẩm khiến cho cơ thể xảy ra tình trạng bị thiếu chất hay đầy bụng, khó tiêu… Vì vậy, khi cơ thể chúng ta gặp phải một vấn đề gì đó, gây thiếu loại men tiêu hóa nào đó, thì cơ thể sẽ cần bổ sung thêm một số loại men ngoại sinh từ bên ngoài đưa vào.

2. Vai trò của men tiêu hóa

Một số vai trò của men tiêu hóa được biết đến bao gồm:

• Cân bằng các rối loạn của đường ruột: Men tiêu hóa có khả năng giúp cho cơ thể chúng ta phân giải được thức ăn, sau đó giúp cơ thể tiêu thụ thuận lợi các chất dinh dưỡng trong thực phẩm tại ruột hơn. Nếu không có chúng, cơ thể không thể hấp thu được những thức ăn không được chuyển hóa, gây ra tình trạng suy dinh dưỡng ở người có tuổi với các biểu hiện thường thấy như: ăn không ngon, chán ăn, hay ăn không tiêu. Mặt khác, do thức ăn không tiêu sẽ khiến chúng ta cảm thấy đầy bụng, chậm tiêu, đi ngoài phân sống. Nhờ vào tác dụng của những loại men này, những triệu chứng rối loạn đường tiêu hóa giảm đi, đặc biệt là những rối loạn ở người già.
• Duy trì việc bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể: Ở người già, việc sản sinh men tiêu hóa cũng giảm đi do chức năng các cơ quan suy giảm. Việc bổ sung đúng cách loại men này sẽ giúp những người cao tuổi có thể duy trì được khả năng tiêu hóa, giúp quá trình tiêu hóa tốt hơn, tăng khả năng hấp thu các chất dinh dưỡng quan trọng như vitamin D, K, Omega-3…
• Hỗ trợ cải thiện triệu chứng cho những bệnh nhân ung thư: Ở những bệnh nhân ung thư đại trực tràng, men tiêu hóa đã được chứng minh là giảm phần nào các triệu chứng của bệnh và các phản ứng bất lợi từ quá trình xạ trị, giúp người bệnh cải thiện chất lượng cuộc sống.

3. Khi sử dụng cần lưu ý điều gì

• Người bệnh chỉ nên bổ sung men tiêu hóa khi có tình trạng thiếu hụt loại men này, bởi việc bổ sung không đúng cách, thừa hay thiếu cũng sẽ gây ảnh hưởng tới cơ thể, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ. 
• Nếu trẻ nhỏ có tình trạng kém ăn, ăn không tiêu, cha mẹ không nên bổ sung men tiêu hóa cho trẻ ngay mà cần phải tìm nguyên nhân gây nên tình trạng này.
• Phân giải thức ăn là nhiệm vụ chính của men tiêu hóa, do vậy khi sử dụng, bạn không nên bỏ bữa, nhịn ăn hay ăn kiêng quá mức vì có thể sẽ làm gia tăng tình trạng viêm dạ dày, loét dạ dày.
• Nên sử dụng trong khi ăn hoặc ngay sau ăn, không nên dùng khi đói và xa bữa ăn.
• Không nên kéo dài thời gian sử dụng quá 10 ngày.
• Khi sử dụng men tiêu hóa có thể gây một số tác dụng phụ như: đau dạ dày, gây dị ứng, gây ngứa và phát ban trên da, hoặc gây các vấn đề về rối loạn tiêu hóa như: nôn, buồn nôn, hoặc tiêu chảy.
• Một số người mắc bệnh nội khoa, nên tránh bổ sung men tiêu hóa sai cách như: Người mắc bệnh tiểu đường không dùng men có chứa amylase vì sẽ chuyển hóa tinh bột nhanh chóng thành lượng glucose, gây tăng đường huyết.
• Men tiêu hóa bản chất là các chất tiết ra từ cơ thể để giúp cơ thể có khả năng dễ dàng hấp thu các chất trong thức ăn. Do đó, nếu biết sử dụng đúng cách, sẽ mang lại nhiều công dụng tốt cho cơ thể. 
• Bên cạnh đó, để biết và lựa chọn đúng được loại men tiêu hóa cần thiết, cũng như biết cách sử dụng thế nào thì cần được sự tư vấn của bác sĩ có chuyên môn. 

Bác sĩ Wikimom khuyến cáo, khi gặp phải các vấn đề về đường tiêu hóa, như: thường xuyên đầy bụng, chậm tiêu hay rối loạn tiêu hóa kéo dài, bạn nên đến cơ sở y tế chuyên môn để được bác sĩ khám và tư vấn điều trị, không nên tự ý mua men tiêu hóa uống, để tránh gây ra các tác dụng phụ nguy hiểm.