Men vi sinh là gì? Đối tượng nào cần bổ sung men vi sinh?

Men vi sinh hay còn được gọi là probiotic, là các chế phẩm chứa vi sinh vật có lợi cho đường ruột, khi vào cơ thể chúng giúp tăng cường vi khuẩn có lợi và ức chế các vi khuẩn có hại, đồng thời giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột và mang lại sức khỏe cho người sử dụng, nhất là đối với trẻ em.

1. Men vi sinh là gì?

Men vi sinh là một chế phẩm chứa các vi sinh vật có lợi, giúp tiêu hóa thức ăn trong ruột già, cũng như giúp cân bằng môi trường trong đường ruột và bảo vệ cho ruột già. Thông qua chế độ ăn uống hằng ngày, men vi sinh thường được bổ sung từ các nguồn thực phẩm như: đồ chua lên men, sữa chua, kim chi, dưa cải muối, phô mai hoặc bổ sung thông qua các thực phẩm chức năng có chứa men vi sinh.

Thông thường, hệ thống vi sinh trong hệ tiêu hóa của con người rất phong phú. Thế nhưng, trong số này chỉ có một số ít là các lợi khuẩn được xem là có ích cho hệ tiêu hóa. Sau đây là một số loại men vi sinh có ích:

• Lactobacillus: Loại men vi sinh này phổ biến nhất và thường được tìm thấy trong sản phẩm như thực phẩm lên men và sữa chua. Các vi khuẩn này tạo ra acid lactic và hydroperoxide có vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa, ức chế sự phát triển của vi khuẩn có hại. Do đó, giúp kiểm soát tình trạng tiêu chảy và hỗ trợ trường hợp không tiêu hóa được đường sữa.
• Bifidobacterium: Các men vi sinh này có thể được tìm thấy trong một số sản phẩm sữa, giúp giảm triệu chứng của hội chứng ruột kích thích (IBS) và một số trường hợp tiêu hóa khác. 
• Saccharomyces boulardii: Loại nấm men này thường được sử dụng để chống tiêu chảy và giải quyết các vấn đề về tiêu hóa khác.

2. Các bệnh nào được sử dụng

Men vi sinh được chỉ định sử dụng cho bệnh nhân điều trị kháng sinh kéo dài, khiến sự cân bằng hệ tạp khuẩn trong đường ruột bị xáo trộn, dẫn đến rối loạn tạp khuẩn. Biểu hiện loạn khuẩn ruột là: tiêu chảy, đi ngoài phân sống, trướng bụng, khó tiêu,…

Phần lớn các loại men vi sinh trên thị trường hiện nay là thuộc loại thực phẩm chức năng như: bioacimin, antibio, lactomin, probio. Nhưng, vẫn có một số sản phẩm chứa hàm lượng lợi khuẩn cao, vì vậy khi dùng phải tuân thủ theo đúng hướng dẫn sử dụng của bác sĩ hoặc của nhà sản xuất. Trường hợp không được sử dụng men vi sinh lâu dài là loại chứa các chủng vi sinh vật không thường trú trong ruột như dạng bào tử và nấm men.

3. Công dụng và chức năng của men vi sinh

Đẩy mạnh quá trình hấp thu chất dinh dưỡng và tiêu hóa

Probiotic có thể tổng hợp các enzyme tiêu hóa, cùng với các enzyme tiêu hóa do cơ thể tổng hợp, tham gia vào quá trình tiêu hóa các chất dinh dưỡng trong ruột, kích thích cơ thể tiết ra enzym tiêu hóa, giảm độ sâu của các hốc ruột non, tăng chiều cao của nhung mao, tăng diện tích bề mặt của ruột non và thúc đẩy quá trình hấp thu các chất dinh dưỡng trong ruột.

Cải thiện khả năng miễn dịch cơ thể

Cấu trúc tự thân của men vi sinh, chẳng hạn như peptidoglycan, axit lipoteichoic và các thành phần khác, có thể trực tiếp đóng vai trò kích hoạt miễn dịch như kháng nguyên hoặc kích thích hệ thống miễn dịch của vật chủ thông qua các chất kích hoạt miễn dịch tự tiết, từ đó cải thiện khả năng miễn dịch của động vật và tăng cường các tế bào miễn dịch bẩm sinh của cơ thể. và hoạt động của tế bào tiêu diệt tự nhiên, kích hoạt các tế bào đuôi gai, kích thích cơ thể sản xuất cytokine và kích thích tế bào B tiết ra kháng thể, men vi sinh có thể kích thích đường ruột sản sinh ra globulin bài tiết A (SIgA) và bảo vệ sức khỏe cơ thể.

Duy trì sự cân bằng của cấu trúc hệ thực vật đường ruột

Ruột không chỉ là một bộ phận bình thường của cơ thể và tham gia vào các hoạt động sinh lý quan trọng của cơ thể mà còn chứa hệ vi khuẩn đường ruột phức tạp, có chức năng quan trọng đối với sự sinh trưởng, phát triển và sức khỏe của vật chủ.

Cải thiện chất lượng cơ

Probiotic có thể cải thiện độ sáng của cơ bằng cách ức chế quá trình peroxid hóa lipid và trì hoãn sự hình thành methemoglobin. Probiotic cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa axit béo và cải thiện tình trạng đau cơ.

Ngăn ngừa mức độ chống oxy hóa của cơ thể

Các oxit trong cơ thể, chẳng hạn như các gốc oxy tự do và các gốc hydroxyl, chứa các electron chưa ghép cặp và dễ xảy ra phản ứng oxy hóa khử. Khi lượng oxit trong cơ thể quá mức sẽ gây ra tổn thương oxy hóa cho cơ thể. Trong cơ thể có các hệ thống chống oxy hóa, liên tục loại bỏ các oxit do cơ thể tổng hợp và duy trì sự cân bằng động của các oxit.

Ức chế viêm ruột

• Probiotic có thể làm giảm phản ứng viêm của cơ thể.
• Bảo vệ hàng rào niêm mạc ruột
• Probiotic có thể làm giảm tính thấm của niêm mạc ruột, do đó bảo vệ tính toàn vẹn của hàng rào niêm mạc ruột.

Điều chỉnh chất lượng nước trong cơ thể

Probiotic tham gia vào các quá trình lưu thông khác nhau trong cơ thể nước, thông qua quá trình trao đổi chất của chính chúng, chúng tiêu thụ chất hữu cơ trong nước và làm giảm nồng độ nitơ nitrit và nitơ amoniac trong cơ thể nước, từ đó đạt được hiệu quả cải thiện và duy trì chất lượng nước tốt.

4. Men vi sinh nên bổ sung cho các đối tượng nào?

Về việc bổ sung men vi sinh, các nhóm người sau đây cần được bổ sung tích cực:

• Trẻ bú sữa nhân tạo có khả năng miễn dịch kém, dễ mắc cảm lạnh và các bệnh về đường ruột, trẻ sinh non, trẻ nhẹ cân, trẻ sinh mổ… cần bổ sung men vi sinh để thúc đẩy hấp thu đường ruột và tăng khả năng miễn dịch.
• Đối với những người bị táo bón và tiêu chảy, men vi sinh có thể thúc đẩy nhu động ruột và tăng cường sự cân bằng của hệ thực vật đường ruột, từ đó điều trị táo bón và tiêu chảy hiệu quả.
• Người khó tiêu và bệnh nhân viêm ruột.
• Đối với người trung niên và người cao tuổi, chức năng đường ruột đang dần suy yếu, số lượng lợi khuẩn như bifidobacteria trong ruột giảm dần do tuổi tác. Việc bổ sung men vi sinh phù hợp là biện pháp có lợi cho sức khỏe.
• Những người bẩm sinh bị thiếu lactase sẽ bị chướng bụng và tiêu chảy khi thiếu enzyme hoặc do không thể phân hủy đường lactose. Việc bổ sung men vi sinh thích hợp sẽ có tác dụng tốt.
• Bệnh nhân ung thư đang hóa trị hoặc xạ trị, do men vi sinh dễ bị thuốc hóa trị tiêu diệt dẫn đến mất cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột nên bệnh nhân đang hóa trị hoặc xạ trị nên tích cực bổ sung men vi sinh.
• Đối với bệnh nhân xơ gan và viêm phúc mạc, men vi sinh có thể ức chế vi khuẩn gây thối rữa sản xuất amin trong ruột, làm giảm hàm lượng nội độc tố trong máu và độ axit của ruột, đồng thời ngăn ngừa và điều trị nhiễm độc nội độc tố đường ruột.