Viêm hô hấp trên ở trẻ có nguy hiểm không? Dấu hiệu nhận biết là gì?

Viêm hô hấp trên ở trẻ là một bệnh rất thường gặp. Bệnh gia tăng theo chu kỳ hằng năm, nhưng xảy ra nhiều khi thời tiết chuyển mùa. Nếu không được điều trị kịp thời, trẻ bị bệnh đường hô hấp trên rất dễ dẫn tới viêm phế quản, viêm phổi.

Viêm hô hấp trên ở trẻ được hiểu như thế nào?

Đường hô hấp trên gồm: mũi, hầu, họng, xoang và thanh quản. Các bộ phận này cũng chính là các cơ quan tiếp xúc trực tiếp với không khí và môi trường bên ngoài. Do vậy, chúng rất dễ bị viêm nhiễm do tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh như: virus, vi khuẩn, nấm mốc… Tùy thuộc vào cơ quan bị nhiễm trùng, viêm hô hấp trên ở trẻ sẽ có tên gọi khác nhau như: viêm họng, viêm thanh quản, viêm amidan, viêm xoang, nhiễm trùng tai giữa…

Theo thống kê của WHO, hàng năm, các bệnh viêm đường hô hấp trên là nguyên nhân gây ra 10.000.000 ca tử vong ở trẻ nhỏ. Ngoài ra, với trẻ nhỏ dưới 5 tuổi có nguy cơ mắc các bệnh này trung bình khoảng 4 – 6 lần/năm. Đặc biệt đối với trẻ sơ sinh, trẻ có thể mắc bệnh từ 6 – 10 lần/năm. 

Tại Việt Nam hằng năm, số trường hợp trẻ mắc các bệnh về đường hô hấp trên tăng nhanh theo chu kỳ.

Nguyên nhân gây bệnh

Virus và vi khuẩn lành tính là nguyên nhân gây nên bệnh viêm đường hô hấp trên. Với trẻ dưới 5 tuổi, đa số các trường hợp mắc bệnh đều do nhiễm virus như: virus hợp bào hô hấp, virus cúm, sởi, và một số loại nấm…

Một số vi khuẩn có thể gây bệnh viêm đường hô hấp trên như: Hemophilus influenzae tuýp B (Hib), liên cầu khuẩn, phế cầu khuẩn, tụ cầu, vi khuẩn Bordetella…

Bên cạnh đó, viêm đường hô hấp cũng có thể do nhiều nguyên nhân khác gây ra như: dị ứng với thời tiết hay với các tác nhân khác trong không khí, trong bụi, hoặc dị ứng với các hóa chất,…

Dấu hiệu nhận biết viêm hô hấp trên ở trẻ

Các dấu hiệu của viêm hô hấp trên ở trẻ em thường rất đa dạng, bao gồm:

• Sốt;
• Ho theo từng cơn, hoặc ho khan có đờm hay không có đờm;
• Nghẹt mũi, sổ mũi;
• Đau rát họng, khi nuốt nước bọt có cảm giác vướng trong họng;
• Mệt mỏi;
• Chán ăn, bỏ ăn, bỏ bú;
• Đau đầu;
• Khàn tiếng
• Đau, ngứa mắt, chảy nước mắt;
• Khó thở, khò khè;

Đối với trẻ sơ sinh khi nhiễm bệnh, các biểu hiện của viêm hô hấp trên thường không rõ ràng nên bệnh có thể không được phát hiện sớm, khiến bệnh chuyển biến nghiêm trọng và dẫn đến viêm phổi. Chính vì vậy, cha mẹ cần quan sát và để ý kỹ các dấu hiệu bất thường của trẻ như:  trẻ có biểu hiện da xanh xao, bú yếu, thở không đều, cánh mũi phập phồng…để kịp thời đưa trẻ đến gặp bác sĩ điều trị. 

Viêm hô hấp trên ở trẻ có gây nguy hiểm không?

Phần lớn trẻ bị viêm đường hô hấp sẽ khỏi sau khoảng 5-7 ngày phát bệnh nếu trẻ được phát hiện và điều trị bệnh sớm. Bệnh thường xảy ra ở mức độ nhẹ và không gây nguy hiểm cho trẻ, nhưng cha mẹ cũng không nên chủ quan khi trẻ mắc bệnh.

Tình trạng viêm hô hấp trên ở trẻ thường tái phát nhiều lần gây chậm quá trình phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ. Nếu phát hiện sớm và điều trị bệnh hợp lý sẽ giúp ngăn chặn các vi khuẩn, virus xâm nhập sâu vào trong các cơ quan của đường hô hấp dưới, giảm tỷ lệ gây ra những biến chứng nguy hiểm.

Biến chứng viêm hô hấp trên ở trẻ nhỏ

Với một số trường hợp, bệnh viêm hô hấp trên ở trẻ kéo dài gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như:

• Viêm tiểu phế quản;
• Viêm phế quản;
• Viêm phổi;
• Viêm màng não;
• Viêm tim;
• Viêm cầu thận;
• Thấp khớp cấp;
• Nhiễm trùng máu.

So với các bệnh lý về đường hô hấp khác, viêm đường hô hấp trên ở trẻ em là một nhóm bệnh có tỷ lệ gây tử vong cao. Mỗi năm, thống kê trên thế giới có khoảng 4,3 triệu trẻ em dưới 5 tuổi tử vong do mắc các bệnh viêm đường hô hấp trên.

Trẻ bị viêm đường hô hấp trên – Khi nào cần nhập viện?

Khi trẻ viêm hô hấp trên có những biểu hiện dưới đây, cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ ngay:

• Trẻ bỏ bú hoặc không ăn uống được.
• Trẻ có biểu hiện:  thở nhanh, khó thở, hay thở co lõm lồng ngực… đây là biểu hiện của bệnh viêm phổi, cũng là biến chứng nguy hiểm của viêm đường hô hấp trên.
• Trẻ bị viêm đường hô hấp trên thường sốt cao từ 2 ngày trở lên hoặc nếu trẻ có các dấu hiệu bất thường khác cũng cần để ý và nhập viện ngay để được bác sĩ khám và điều trị.