Sặc sữa ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không? Cách xử trí thế nào

Sặc sữa ở trẻ sơ sinh là hiện tượng sữa bị tràn vào đường thở của trẻ, gây khó thở, sặc sụa, tím tái, hay có thể dẫn đến việc ngừng thở ở trẻ. Tình trạng sặc sữa nếu không được xử lý kịp thời, đúng cách thì có thể dẫn đến nguy cơ tử vong cao ở trẻ.

Sặc sữa ở trẻ sơ sinh là gì?

Sặc sữa ở trẻ sơ sinh là tình trạng trẻ đang bú sữa, nhưng sữa bị tràn vào đường thở, và thông qua khí quản, phế quản, có thể gây bít tắc đường hô hấp, cản trở quá trình trao đổi không khí và gây thiếu hụt oxy đến các tế bào, các bộ phận trong cơ thể. Thậm chí còn dẫn đến tổn thương, hoặc gây sưng các niêm mạc đường thở.

Nguyên nhân

Nguyên nhân chính khiến trẻ bị sặc sữa có thể là do chức năng nuốt của trẻ chưa phát triển đầy đủ hoặc tốc độ dòng sữa chảy quá nhanh hoặc quá chậm do bú sai tư thế, núm vú giả quá to hoặc quá nhỏ… gây khó khăn trong việc bú hay quá trình nuốt của bé. Ngoài ra, nếu bé mắc các bệnh về đường hô hấp hoặc dị ứng cũng có thể làm tăng nguy cơ bị nghẹn sữa.

Đa số các trường hợp trẻ bị sặc sữa là do chăm sóc trẻ không đúng cách:

• Cho trẻ bú sai tư thế;
• Sữa mẹ chảy ra quá nhiều hoặc do bình sữa có lỗ núm ti quá to khiến lượng sữa chảy ra nhanh hay nhiều quá khiến trẻ không kịp nuốt xuống
• Trẻ bú khi đang không tập trung: trẻ đang mải nghịch hoặc đang khóc, đang cười,
• Trẻ bú quá no…
• Do trẻ bị sinh non, hoạt động của các cơ thuộc hệ tiêu hóa, đảm nhiệm chức năng bú/nuốt còn đang yếu, chưa hoàn thiện.
• Do trẻ có bất thường, dị tật hầu họng như: khe hở vòm, hở hàm ếch, trẻ bị bại não, hoặc mắc hội chứng Down, rò lỗ khí quản – thực quản, hay do trẻ chậm phát triển thần kinh như: các bệnh lý về tim mạch, gan, phổi… cũng có khả năng làm tăng nguy cơ bị sặc sữa.
• Bên cạnh đó, do dạ dày của trẻ sơ sinh còn nằm ngang nên trẻ sẽ dễ bị nôn trớ, sặc sữa hơn.

Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh bị sặc sữa

Dưới đây là các triệu chứng nhận biết tình trạng sặc sữa ở trẻ sơ sinh mà cha mẹ nên biết:

• Trẻ đang bú hoặc đang nằm (sau ăn) đột nhiên ho mạnh, sặc sụa, khiến trẻ bị tím tái hoặc lịm đi.
• Trẻ đang ăn đột nhiên khóc thét lên và có thể thấy sữa trào ra từ mũi, miệng của trẻ
• Trẻ bỗng hốt hoảng, da xanh tái, cơ thể trở nên mềm nhũn hoặc co cứng.
• Trường hợp nặng khiến trẻ có thể bị ngừng thở.

Cách xử lý tình trạng sặc sữa trẻ sơ sinh 

Khi trẻ bị sặc sữa, thông thường có thể cải thiện bằng cách cho trẻ ngừng bú, quan sát phản ứng, vỗ lưng, xoay tư thế và tìm kiếm sự chăm sóc y tế kịp thời, điều này có thể làm giảm bớt các phản ứng bất lợi.

1. Ngừng bú: Nếu trẻ bị sặc khi bú có thể do tốc độ bú tương đối nhanh, có thể kèm theo nôn mửa nên ngừng bú kịp thời để giảm bớt và cải thiện các triệu chứng.

2. Quan sát phản ứng: Cần theo dõi chặt chẽ tình trạng của trẻ. Nếu không có triệu chứng bất lợi nào xảy ra, nói chung cũng không cần phải kiểm soát dòng sữa.

3. Vỗ nhẹ vào lưng: Trẻ bị sặc sữa có thể do bú quá nhanh khiến sữa lọt vào khí quản. Trẻ cần được lật lại kịp thời và vỗ nhẹ vào lưng để thúc đẩy sữa chảy ra

4. Tư thế lật: Nếu vỗ lưng không hiệu quả, lập tức lật trẻ lại sao cho mặt ngửa lên, đặt trẻ lên một cánh tay, đầu cúi xuống, chân cao rồi dùng hai ngón tay ấn vào nửa dưới. xương ức của em bé (tức là vị trí trung tâm của ngực), thực hiện năm lần đẩy xuống nhanh và mạnh để kích thích sữa chảy ra ngoài.

5. Thông đường thở: Nếu tình huống sặc sữa ở trẻ xảy ra mà cha mẹ không có các dụng cụ hút mũi chuyên dụng, cha mẹ có thể dùng miệng để hút thật nhanh giúp thông thoáng đường thở cho trẻ. Thao tác này nên thực hiện song song đồng thời cùng với thao tác vỗ lưng và ấn ngực.

Lưu ý, sau khi được sơ cứu, trẻ bị sặc sữa nếu đã hồi phục cần được quan sát chặt chẽ các biểu hiện của trẻ. Đồng thời, cha mẹ cũng nên đưa trẻ đến bệnh viện để kiểm tra nhằm phát hiện sớm các nguy cơ tiềm ẩn của việc sặc sữa ở trẻ.

6. Tìm kiếm sự chăm sóc y tế kịp thời: Trong trường hợp các triệu chứng nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến nhịp thở bình thường, trẻ bị tím tái hoặc khó thở, v.v. Bạn cần đưa trẻ đến bệnh viện để kiểm tra kịp thời và điều trị bằng oxy nếu cần thiết.

Lời khuyên của bác sĩ Wikimom

1. Khi bú, bạn nên đặt tư thế đúng, giữ đầu và thân trẻ thẳng hàng, giữ im lặng.

2. Chọn núm vú và bình sữa phù hợp để đảm bảo tốc độ dòng sữa vừa phải, tránh quá nhanh hoặc quá chậm.

3. Trong quá trình bú, bạn nên chú ý đến tình trạng nuốt của trẻ. Nếu thấy trẻ khó nuốt hoặc bị nghẹn sữa thì nên có biện pháp kịp thời như điều chỉnh tư thế bú hoặc chuyển sang phương pháp bú khác. 

4. Khi trẻ vừa bú xong, không nên cho trẻ nằm ngay