Sốt phát ban ở trẻ em: Dấu hiệu nhận biết và phương pháp điều trị hiệu quả

Sốt phát ban là một bệnh lý có khả năng lây lan nhanh chóng ở trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 3 tuổi. Bệnh có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như viêm tai giữa, viêm não,… nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách. 

Sốt phát ban ở trẻ em là bệnh gì?

Sốt phát ban là một bệnh lý được gây ra bởi virus thường gặp ở trẻ từ 6 tháng đến 36 tháng tuổi vì trẻ trong độ tuổi này đề kháng kém và hệ thống miễn dịch chưa hoàn thiện nên rất dễ bị virus tấn công gây bệnh. 

Theo các nghiên cứu, khoảng 70 – 80% nguyên nhân gây sốt phát ban là do nhiễm virus, trong đó virus đường hô hấp chiếm đa số, có thể kể đến như virus sởi, virus gây bệnh rubella, adenovirus,…

Các chủng virus gây bệnh sốt phát ban ở trẻ em có khả năng lây truyền nhanh chóng từ người sang người thông qua đường hô hấp, tiếp xúc cơ thể, tiếp xúc với các vật dụng cá nhân của người bệnh hoặc thông qua giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi,… Vì thế, trẻ có nguy cơ cao mắc bệnh tiếp xúc ở nơi đông đúc. 

Dấu hiệu nhận biết trẻ sốt phát ban

Tùy theo từng loại nguyên nhân gây sốt phát ban, trẻ bị bệnh thường sẽ dao động trong thời gian khoảng từ 1-2 tuần. Triệu chứng của bệnh ở trẻ có thể có hoặc không xuất hiện rõ ràng, vì thế các bậc phụ huynh khi chăm sóc trẻ cần hết sức lưu ý. Nhìn chung, khi mắc sốt phát ban, 

• Sốt: Trẻ có thể chỉ sốt nhẹ hoặc sốt cao trên 38 độ C đi kèm với các triệu chứng như ho, chảy nước mũi, đau họng. 

• Phát ban: Thông thường, sau khi sốt trẻ, trẻ sẽ xuất hiện các nốt ban theo từng cụm có màu hồng hoặc đỏ ở ngực, bụng, lưng hoặc khắp cơ thể. Nếu chăm sóc đúng cách, các nốt ban này không gây ngứa và sẽ khỏi sau vài ngày. 
• Các triệu chứng khác: Ngoài 2 triệu chứng đặc trưng trên, trẻ mắc sốt phát ban có thể có biểu hiện khác như: quấy khóc, chán ăn, nôn mửa, sổ mũi, tiêu chảy,…

Chăm sóc trẻ bị sốt phát ban đúng cách

Khi trẻ bị sốt phát ban, điều quan trọng cha mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được khám, tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh để từ đó có các biện pháp chăm sóc và điều trị tại nhà đúng cách. Các bác sĩ cho biết, việc chăm sóc trẻ mắc sốt phát ban ở nhà được được xem là yếu tố quan trọng có ý nghĩa quyết định trong điều trị bệnh cho trẻ. Do đó, để chăm sóc trẻ bị sốt phát ban nhanh khỏi bệnh, các bậc phụ huynh cần đặc biệt lưu ý các điểm sau:

Cần hạ sốt đúng cách cho trẻ:

• Đối với trẻ sơ sinh (dưới 6 tháng tuổi): Trong trường hợp trẻ sốt cao cần đưa trẻ gặp bác sĩ và dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Cha mẹ không được tự ý cho trẻ sử dụng thuốc. 
• Đối với trẻ từ 6 tháng tuổi: Trong trường hợp trẻ sốt cao quá 38 độ C cha mẹ cho trẻ dùng thuốc theo đơn của bác sĩ hoặc thuốc paracetamol với liều lượng phù hợp với cân nặng theo tư vấn của bác sĩ chuyên môn, 6 giờ sau nếu bé vẫn sốt thì tiếp tục cho uống với liều lượng như vậy. Cần lưu ý, dùng thuốc cho trẻ cần sự tư vấn và chỉ dẫn từ bác sĩ. 
• Nên dùng khăn ấm lau người cho trẻ khi cần để hạ nhiệt độ và nên theo dõi sát sao sức khỏe của trẻ tránh tình trạng sốt cao dẫn đến biến chứng co giật. 

Lưu ý cách giảm ho, giảm đau họng cho trẻ:

• Cha mẹ có thể cho trẻ uống các loại thuốc ho theo hướng dẫn của bác sĩ khi trẻ bị ho.
• Sử dụng nước muối pha loãng và khăn mềm để thông mũi cho trẻ, giúp trẻ dễ chịu.

Bù nước, điện giải:

• Cha mẹ có thể bù nước bằng cách cho trẻ uống oresol hoặc nước hoa quả để tránh mất nước và đảm bảo việc cung cấp đủ nguồn vitamin cho trẻ để cải thiện sức đề kháng của trẻ. 
• Sau khi đã bù đầy đủ nước điện giải và hạ sốt cho trẻ, cha mẹ lưu ý cần tiếp tục theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ.

Cung cấp chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ:

Cha mẹ nên chia nhỏ bữa ăn và ưu tiên cho trẻ ăn những loại thức ăn lỏng, giàu dinh dưỡng và dễ tiêu hóa như: cháo, sữa, súp,… Đặc biệt những trẻ bị nhiễm sởi cần chú ý việc bổ sung vitamin A với liều lượng phù hợp theo lứa tuổi để bảo vệ đôi mắt cho trẻ.

Tắm đúng cách và vệ sinh cơ thể cho trẻ sạch sẽ

Nhiều bậc phụ huynh hiểu lầm rằng trẻ mắc sốt phát ban cần kiêng gió, nước, kiêng tắm,… tình trạng này dẫn đến việc cơ thể trẻ không được giữ vệ sinh khiến trẻ khó hạ sốt và dễ co giật do sốt cao. Do đó, cha mẹ cần lưu ý tắm rửa cho trẻ sạch sẽ mỗi ngày. Cần lưu ý, không để trẻ bị nhiễm lạnh.

Tùy theo tình trạng bệnh của trẻ, phu huynh đưa trẻ tái khám theo lịch hẹn mỗi ngày hoặc 2 ngày một lần theo chỉ định của bác sĩ. 

Trong quá trình chăm sóc trẻ bị sốt phát ban tại nhà, khi trẻ xuất hiện các dấu hiệu sau thì ngay lập tức, phụ huynh hãy đưa trẻ tới ngay bệnh viện, phòng khám hoặc cơ sở y tế để khám lại ngay:

Khi nào trẻ bị sốt phát ban cần đến cơ sở y tế ngay?

• Sau khi đã phát ban, trẻ tiếp tục bị sốt cao.
• Trẻ ngủ li bì, hôn mê, lừ đừ,…
• Trẻ bị co giật.
• Trẻ bị khó thở, thở nhanh.
• Trẻ bỏ ăn, bỏ bú

Làm thế nào để phòng ngừa bệnh sốt phát ban cho trẻ

Hiện sốt phát ban vẫn chưa có vắc xin phòng bệnh. Vì thế, điều quan trọng là cần chú ý bảo vệ sức khỏe, đề kháng của trẻ bằng việc chủ động các biện pháp phòng ngừa. Cha mẹ lưu ý nên tiêm đầy đủ và đúng lịch các loại vắc xin phòng các bệnh truyền nhiễm theo khuyến cáo của Bộ Y tế. 

Cha mẹ cũng cần hạn chế để trẻ tiếp xúc với người có biểu hiện hay nghi ngờ bị sốt phát ban. Ngoài ra, khi trẻ mắc bệnh, cha mẹ cũng nên cách ly trẻ với những người xung quanh tránh để trẻ lây bệnh cho người khác, bùng phát thành dịch, khó kiểm soát. 

Ngoài ra, cha mẹ cần hết sức chú ý việc vệ sinh cá nhân cho trẻ sạch sẽ, rửa sạch tay cho trẻ bằng xà phòng trước khi ăn, hạn chế đưa tay lên mặt, mắt, mũi. Dọn dẹp không gian sống thoáng mát, sạch sẽ. 

Chế độ dinh dưỡng đảm bảo cung cấp đủ chất, đủ nước, giàu vitamin giúp trẻ tăng sức đề kháng có ý nghĩa quan trọng trong việc phòng bệnh cho trẻ.