Trẻ bị ốm nên dùng kháng sinh khi nào?

Việc sử dụng kháng sinh cần được tham khảo tư vấn từ bác sĩ xem có nên dùng chúng hay không. Nếu lạm dụng và sử dụng kháng sinh bừa bãi có thể dẫn tới tình trạng kháng kháng sinh. Vậy với trẻ em bị ốm nên dùng kháng sinh khi nào? Dưới đây Wikimom xin hướng dẫn các cha mẹ về vấn đề này.

1. Thuốc kháng sinh là gì?

Kháng sinh là thuốc được sử dụng để điều trị các bệnh lý nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra. Các loại kháng sinh khác nhau thì có tác dụng kìm hãm hoặc tiêu diệt vi sinh vật gây bệnh khác nhau. Vì thế, việc dùng kháng sinh cần phải tuân thủ theo đơn của bác sĩ chỉ định.

Đối với trẻ nhỏ, trẻ rất dễ mắc các bệnh do vi khuẩn và virus gây ra, do hệ thống miễn dịch bảo vệ cơ thể trẻ chưa hoàn thiện. Trong đó, các chứng bệnh như: cảm cúm, chảy nước mũi, ho, đau họng, viêm xoang, viêm phế quản… thông thường là do virus xâm nhập gây bệnh, cha mẹ dễ lầm tưởng là trẻ bị nhiễm khuẩn và tự ý cho trẻ sử dụng kháng sinh. Điều này không những không có hiệu quả mà còn có thể khiến trẻ chịu tác dụng phụ của thuốc, tăng nguy cơ đề kháng thuốc.

2. Trẻ cần dùng kháng sinh khi nào?

Khi trẻ có biểu hiện  ho, sổ mũi, sốt… đó có thể là dấu hiệu cho thấy trẻ đang bị nhiễm khuẩn gây ra bởi vi khuẩn hoặc siêu vi. Nếu trẻ bị bệnh nguyên nhân là do nhiễm siêu vi thì không thể dùng kháng sinh để điều trị cho trẻ. Kháng sinh chỉ nên được sử dụng khi trẻ nhỏ bị bệnh do vi khuẩn gây nên hoặc dùng cho những trẻ có nguy cơ nhiễm khuẩn cao.

Một số trường hợp bệnh lý do vi khuẩn gây ra và có thể cho trẻ điều trị bằng việc uống kháng sinh, đó là:

• Viêm tai giữa
• Viêm họng gây ra bởi liên cầu khuẩn tan huyết beta nhóm A 
• Viêm phổi
• Viêm màng não
• Nhiễm khuẩn nặng như nhiễm khuẩn huyết
• Giang mai bẩm sinh
• Uốn ván sơ sinh

Tuy nhiên, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện các xét nghiệm cần thiết, trước khi chỉ định cho trẻ uống kháng sinh, để giúp chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây ra tình trạng nhiễm khuẩn, để có định hướng điều trị hiệu quả hơn bằng kháng sinh.

3. Trẻ dùng kháng sinh khi nào? Tác dụng phụ của kháng sinh  

Khi cho trẻ sử dụng thuốc kháng sinh, trẻ có khả năng gặp phải các tác dụng phụ dưới đây:

• Chóng mặt
• Phát ban
• Buồn nôn
• Tiêu chảy

Một số tác dụng phụ khác khi dùng kháng sinh bao gồm:

• Tiêu chảy khiến cho đại tràng tổn thương
• Nhiễm trùng Clostridium difficile (C. difficile hoặc C. diff)
• Xảy ra các phản ứng dị ứng trầm trọng

Trẻ dùng kháng sinh khi nào? Khi cho trẻ sử dụng thuốc kháng sinh, cha mẹ cần thận trọng với những loại thuốc sau đây:

• Tetracyclin: Không được khuyến cáo dùng cho trẻ sơ sinh và trẻ dưới 8 tuổi. Loại thuốc này có thể làm cản trở quá trình phát triển xương của trẻ. Ngoài ra, trẻ sơ sinh khi sử dụng Tetracyclin có thể bị căng thóp.
• Cloramphenicol: Gây nên hội chứng xanh xám ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là các trẻ bị sinh non. Bệnh lý này khiến cơ thể của trẻ bị xanh tái dần, dẫn tới trụy tim hay thậm chí là dẫn đến tử vong. Hơn nữa, nó có thể gây ngộ độc tủy, gây suy tủy nếu sử dụng trong thời gian kéo dài, dẫn tới tình trạng thiếu máu trầm trọng.
• Streptomycin và Gentamycin: gây ra các hội chứng như: Bactrim vàng da, gây hại thận, gây điếc đối với trẻ sơ sinh.

4. Làm thế nào để hạn chế lạm dụng thuốc kháng sinh cho trẻ?

Trẻ dùng kháng sinh khi nào? Việc lạm dụng kháng sinh và sử dụng kháng sinh không đúng liều lượng mà bác sĩ đã chỉ định sẽ gây ra các tác hại nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Nếu sử dụng quá liều thuốc kháng sinh có thể dẫn đến tình trạng kháng thuốc, dẫn đến việc loại bỏ các loại vi khuẩn gây bệnh gặp khó khăn hơn. Để sử dụng thuốc kháng sinh an toàn cho trẻ, cha mẹ cần lưu ý những điều sau đây:

• Nếu không có sự chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không được tự ý cho trẻ sử dụng kháng sinh.
• Cho trẻ uống thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ, bao gồm: uống đúng liều, đúng cách và đúng liệu trình điều trị. Tuyệt đối không quy đổi liều người lớn sang liều trẻ em và cho dùng theo đơn thuốc của người lớn khi có dấu hiệu bệnh tương tự.
• Không nên cho trẻ dừng kháng sinh giữa chừng khi chưa hết liều quy định để tránh trường hợp bị nhờn thuốc hoặc chưa đủ liều lượng để có thể tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh.

5. Trẻ dùng kháng sinh khi nào? Cách sử dụng kháng sinh an toàn

Để điều trị nhiễm khuẩn, nếu cần phải dùng kháng sinh, hãy sử dụng kháng sinh chính xác và phù hợp theo chỉ định của bác sĩ.

Với chỉ định sử dụng kháng sinh đúng sẽ giúp chúng ta khoẻ mạnh, đồng thời giúp chống lại tình trạng kháng kháng sinh.

Hãy trao đổi với bác sĩ nếu bạn có câu hỏi nào về việc sử dụng thuốc kháng sinh hoặc nếu gặp phải bất kỳ tác dụng phụ nào khi sử dụng kháng sinh.

Một số lưu ý để sử dụng kháng sinh an toàn:

• Hãy tuân thủ liều dùng chính xác theo kê đơn của bác sĩ
• Không chia sẻ đơn thuốc kháng sinh của mình với người khác
• Không để dành kháng sinh
• Không sử dụng đơn thuốc kháng sinh được chỉ định kê đơn cho người khác.

Cần lưu ý đến một số tác dụng phụ khi sử dụng kháng sinh, để có thể được hỗ trợ tư vấn và điều trị kịp thời. Một số tác dụng phụ hay gặp phải khi dùng kháng sinh, bao gồm:

• Phát ban
• Chóng mặt
• Buồn nôn
• Bệnh tiêu chảy
• Nhiễm trùng nấm men
• Nhiễm trùng Clostridioides
• Phản ứng dị ứng nghiêm trọng 

Thuốc kháng sinh vô cùng quan trọng trong việc điều trị nhiễm trùng và cứu sống nhiều người. Tuy nhiên, trong quá trình dùng kháng sinh, bất cứ khi nào chúng ta cũng có thể gặp phải các tác dụng phụ và việc kháng kháng sinh là một trong những vấn đề khẩn cấp nhất đối với sức khỏe cộng đồng. Vì vậy, chỉ nên sử dụng kháng sinh khi thực sự cần thiết, tránh tình trạng kháng kháng sinh.