Nguyên nhân khiến trẻ hay bị nôn, các bậc phụ huynh nên chú ý

27/04/2024

Tác giả: Bác sĩ Wikimom

Trẻ hay bị nôn có thể hữu ích trong việc loại bỏ các chất độc hại được nuốt vào. Tuy nhiên, nôn mửa đôi khi có thể là dấu hiệu của một căn bệnh nghiêm trọng, chẳng hạn như tắc nghẽn dạ dày hoặc ruột hoặc tăng áp lực trong não…

Nguyên nhân phổ biến khiến trẻ hay bị nôn

Nguyên nhân có thể gây nôn tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ. Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, nguyên nhân gây nôn phổ biến nhất bao gồm:

Cho ăn không đúng cách: Cha mẹ cho phép trẻ ăn quá nhiều trong thời gian ngắn hoặc ăn những thực phẩm dễ bị dị ứng. Ngay sau khi ăn, bé sẽ xuất hiện triệu chứng đau bụng và nôn mửa. Hầu hết các triệu chứng của trẻ sẽ thuyên giảm sau khi điều chỉnh chế độ ăn uống.

Viêm dạ dày ruột (nhiễm trùng đường tiêu hóa) do virus gây ra
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản
Cảm lạnh: Cảm lạnh thường đi kèm với triệu chứng như nôn mửa, đặc biệt là khi có sự kích thích của dịch nhầy trong họng.
Nếu bé bị viêm phế quản, viêm phổi, nhiễm trùng đường hô hấp trên và các bệnh khác, bé có thể bị sốt cao, chán ăn, buồn nôn kèm theo nôn mửa.
Ngộ độc: Bao gồm các loại ngộ độc khác nhau như ngộ độc thực phẩm, ngộ độc động vật, ngộ độc thực vật, ngộ độc thuốc,… về cơ bản đều có triệu chứng nôn mửa.

Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, nguyên nhân gây nôn phổ biến nhất là do chế độ ăn uống

Ngoài ra, có một số nguyên nhân ít gặp hơn nhưng rất quan trọng vì chúng có thể đe dọa tính mạng như:

Thu hẹp hoặc tắc nghẽn dạ dày ( hẹp môn vị ) ở trẻ sơ sinh từ 3 đến 6 tuần tuổi
Tắc nghẽn đường ruột do dị tật bẩm sinh, chẳng hạn như xoắn ruột (xoắn ruột) hoặc co thắt (hẹp)
Lồng ruột thường gặp ở trẻ từ 3 đến 36 tháng tuổi
Không dung nạp thực phẩm, dị ứng với protein sữa bò và một số rối loạn chuyển hóa di truyền hiếm gặp cũng có thể gây nôn ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Trầm cảm hoặc căng thẳng: Trẻ em cũng có thể phản ứng với căng thẳng hoặc trầm cảm bằng cách nôn mửa.

Ở trẻ lớn hơn các nguyên nhân hiếm gặp bao gồm nhiễm trùng nghiêm trọng (chẳng hạn như nhiễm trùng thận hoặc viêm màng não ), viêm ruột thừa cấp tính hoặc các tình trạng làm tăng áp lực trong hộp sọ (chẳng hạn như khối u não hoặc chấn thương đầu nghiêm trọng ).

Giai đoạn trẻ thanh thiếu niên, các nguyên nhân gây nôn bao gồm bệnh trào ngược dạ dày thực quản hoặc bệnh loét dạ dày tá tràng, dị ứng thực phẩm, nôn mửa theo chu kỳ, mang thai, rối loạn ăn uống…

Trẻ hay bị nôn có cần đi khám không?

Việc trẻ hay bị nôn có cần đi khám hay không phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và tần suất nôn, cũng như các triệu chứng đi kèm.

Dưới đây, Wikimom khuyến cáo một số trường hợp trẻ hay bị nôn cần được đưa đi khám bác sĩ:

Trẻ bị nôn nhiều lần trong ngày: Nếu trẻ nôn 6 đến 8 lần, nôn kéo dài hơn 24 đến 48 giờ thì đây có thể là dấu hiệu của mất nước hoặc bệnh lý nghiêm trọng khác.
Trẻ bị nôn ra máu: Nôn ra máu có thể là dấu hiệu của vết loét dạ dày, viêm loét ruột hoặc tắc ruột.
Trẻ bị nôn kèm theo các triệu chứng khác: Nếu trẻ bị nôn kèm theo các triệu chứng khác như sốt, đau bụng, tiêu chảy, mệt mỏi hoặc giảm cân, đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng, bệnh lý tiêu hóa hoặc bệnh lý khác.
Trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ dưới 3 tháng tuổi bị nôn: Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 3 tháng tuổi có hệ tiêu hóa non nớt và dễ bị mất nước do nôn. Do đó, nếu trẻ thuộc nhóm này bị nôn, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức.

Trẻ bị nôn nhiều lần trong ngày cần đi khám ngay lập tức

Ngoài ra, cha mẹ cũng nên đưa trẻ đi khám bác sĩ nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:

Trẻ có dấu hiệu mất nước: Môi khô, lưỡi khô, không có nước mắt, đi tiểu ít, nước tiểu sẫm màu.
Trẻ có dấu hiệu của sốc: Mệt mỏi, da nhợt nhạt, vã mồ hôi lạnh, tim đập nhanh, thở nhanh.
Trẻ có dấu hiệu của tắc ruột: Đau bụng dữ dội, nôn vọt, bụng chướng to, không đi tiêu, không đi tiểu.

Cha mẹ cần lưu ý:

Việc tự ý điều trị cho trẻ tại nhà khi trẻ hay bị nôn có thể nguy hiểm.
Do đó, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

Bác sĩ sẽ dựa vào các triệu chứng của trẻ, tiền sử bệnh và các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán nguyên nhân gây nôn và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Trẻ hay bị nôn, cha mẹ cần chú ý điều gì?

Đầu tiên, để trẻ nghiêng về phía trước hoặc để trẻ nằm nghiêng và quay đầu sang một bên để tránh chất nôn bị hút vào khí quản.

Sau khi bé nôn xong, bố mẹ có thể dùng gạc ướt ngâm nước để giúp bé vệ sinh miệng hoặc có thể súc miệng bằng nước ấm.

Trong thời gian trẻ nôn trớ, cha mẹ nên chú ý ghi lại và quan sát tình trạng, nhiệt độ cơ thể, việc đi tiểu, đại tiện của trẻ và có đau bụng hay không để bác sĩ hiểu rõ hơn về tình trạng của trẻ khi tìm cách điều trị.

Khi trẻ bị nôn nên để đầu nghiêng sang 1 bên

Sau khi nôn xong, hãy để bé nghỉ ngơi nhiều hơn và không cho bé đi lại xung quanh để tránh nôn trớ trở lại.

Không cho bé uống sữa bột sau khi pha quá 4 giờ. Nếu thời tiết mùa hè nóng nực thì không nên uống quá 1 giờ.

Đừng cho bé uống thuốc chống nôn khi chưa được sự hướng dẫn của bác sĩ. Mặc dù việc tự dùng thuốc có thể tạm thời làm giảm các triệu chứng nhưng nó có thể làm nặng tình trạng của em bé.