Trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ nhỏ khắc phục thế nào?

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là tình trạng axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng khó chịu cho trẻ. GERD là một bệnh phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Nguyên nhân gây trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ nhỏ

Có nhiều nguyên nhân gây GERD ở trẻ, bao gồm:

• Cơ thắt thực quản dưới (LES) yếu: LES là cơ vòng nằm giữa dạ dày và thực quản. Khi LES yếu, nó không thể đóng chặt hoàn toàn, khiến axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.
• Thoát vị khe hoành: Đây là tình trạng một phần dạ dày lồi lên qua cơ hoành, cơ ngăn cách giữa ngực và bụng. Thoát vị khe hoành có thể làm cho cơ thắt thực quản dưới yếu đi và dẫn đến GERD.
• Quá nhiều axit dạ dày: Một số trẻ em sản sinh quá nhiều axit dạ dày, khiến axit dễ dàng trào ngược lên thực quản.
• Yếu tố di truyền: GERD có thể di truyền trong gia đình.
• Thừa cân hoặc béo phì: Thừa cân hoặc béo phì có thể tạo áp lực lên dạ dày, khiến axit dễ dàng trào ngược lên thực quản.
• Một số loại thuốc: Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc giảm đau không kê đơn và thuốc chống co thắt, có thể làm suy yếu cơ thắt thực quản dưới và dẫn đến GERD.

Một số trẻ em sản sinh quá nhiều axit dạ dày, khiến axit dễ dàng trào ngược lên thực quản

• Chế độ ăn uống: Một số loại thực phẩm và đồ uống, chẳng hạn như thức ăn cay, đồ ăn nhiều dầu mỡ, sô cô la, cà phê và nước ngọt có ga, có thể làm trầm trọng thêm GERD.
• Dị ứng thực phẩm hoặc dị ứng đường hô hấp: Một số trẻ có thể phản ứng dị ứng với các loại thực phẩm hoặc dị ứng đường hô hấp, gây ra việc trào ngược dạ dày thực quản.

Triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ nhỏ thường gặp

Trớ sữa: Đây là tình trạng sữa trào ngược ra khỏi miệng hoặc mũi của trẻ sau khi ăn. Trớ sữa là triệu chứng phổ biến ở trẻ sơ sinh và thường tự khỏi khi trẻ lớn hơn.

Buồn nôn và nôn mửa: Nôn mửa là tình trạng thức ăn và dịch vị dạ dày bị đẩy mạnh ra khỏi miệng. 

Trớ sữa là triệu chứng phổ biến ở trẻ sơ sinh khi bị trào ngược dạ dày thực quản

Đau bụng: Đau bụng là một triệu chứng phổ biến của GERD ở trẻ em.

Khó nuốt: Khó nuốt có thể khiến trẻ bỏ ăn hoặc bú ít hơn.

Ho: Ho là một triệu chứng phổ biến của GERD ở trẻ em. Ho có thể xảy ra vào ban đêm hoặc sau khi ăn.

Viêm họng: Viêm họng có thể do axit dạ dày kích thích cổ họng.

Khàn giọng: Khàn giọng có thể do axit dạ dày kích thích thanh quản.

Ngủ ngáy: Ngủ ngáy có thể là dấu hiệu của GERD nghiêm trọng.

Để chẩn đoán GERD ở trẻ, bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh của trẻ, các triệu chứng và thực hiện khám sức khỏe. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm, chẳng hạn như:

• Xét nghiệm siêu âm bụng: Xét nghiệm này có thể giúp phát hiện thoát vị hiatal.
• Nội soi dạ dày thực quản: Xét nghiệm này sử dụng một ống soi nhỏ có camera để kiểm tra bên trong dạ dày và thực quản.
• Theo dõi độ pH: Xét nghiệm này đo lượng axit trong thực quản của trẻ trong 24 giờ.

Phải làm gì để khắc phục chứng trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ nhỏ?

• Thay đổi thói quen sinh hoạt

Khi trẻ bị trào ngược dạ dày thực quản khi ngủ, cha mẹ nên chú ý kê cao phần thân trên của trẻ khi ngủ, tư thế ngủ tốt nhất là nghiêng người về phía trước và nằm nghiêng 30 độ.

Đảm bảo trẻ ăn những bữa ăn nhẹ nhàng, dễ tiêu hóa và tránh ăn quá nhiều một lúc.

Tránh đặt trẻ nằm ngửa ngay sau khi ăn, thay vào đó hãy giữ cho trẻ ở tư thế đứng hoặc nằm nghiêng khi ngủ.

Hạn chế hoặc tránh sử dụng thực phẩm gây kích thích như đồ chua, cà phê, nước ngọt có ga, đồ ăn nhiều chất béo, và thực phẩm có mùi vị cay nồng.

Tránh cho trẻ ăn trước khi ngủ: Nên cho trẻ ăn ít nhất 2-3 tiếng trước khi ngủ để thức ăn có thời gian tiêu hóa hoàn toàn.

Đảm bảo trẻ mặc quần áo rộng rãi: Quần áo quá chật có thể gây áp lực lên bụng, khiến axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.

Hình ảnh dạ dày bị trào ngược

Giúp trẻ duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân hoặc béo phì có thể làm tăng áp lực lên dạ dày có thể gây trào ngược lên thực quản.

Ngoài ra, khi trẻ ngủ, cha mẹ phải có ý thức lắng nghe xem hơi thở của trẻ có bình thường không; thứ hai là quan sát biểu hiện của trẻ, chú ý kỹ đến hành vi của trẻ xem có bất thường gì không, phát hiện vấn đề và xử lý kịp thời; là sờ trán trẻ nhỏ nhiệt độ; thứ tư là làm, chính là đắp chăn cho trẻ.

Nếu phát hiện trẻ có các triệu chứng như nôn mửa dai dẳng và lặp đi lặp lại sau bữa ăn, nấc cụt, ợ nóng thì cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để điều trị kịp thời.

• Tạo môi trường ngủ thoải mái

Nâng cao đầu giường của trẻ: Nâng cao đầu giường của trẻ khoảng 15-30 cm bằng cách kê gối hoặc sử dụng nệm nghiêng. Điều này giúp ngăn axit dạ dày trào ngược lên thực quản khi trẻ ngủ.

Tránh cho trẻ ngủ sấp: Tư thế ngủ sấp có thể khiến axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản. Khuyến khích trẻ ngủ ngửa hoặc nằm nghiêng bên trái.

• Theo dõi các triệu chứng của trẻ

Ghi chép lại các triệu chứng của trẻ, bao gồm thời điểm xuất hiện, mức độ nghiêm trọng và các yếu tố kích hoạt. Việc theo dõi này giúp cha mẹ và bác sĩ xác định nguyên nhân gây ra GERD và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

• Dùng thuốc điều trị

Nếu các biện pháp xử lý tại nhà không hiệu quả hoặc các triệu chứng của trẻ nghiêm trọng, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị chính xác. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc hoặc đề nghị các phương pháp điều trị khác, chẳng hạn như phẫu thuật, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Một số thuốc thường được dùng đều điều trị bệnh này như:

Thuốc trung hòa axit: Thuốc trung hòa axit giúp giảm lượng axit trong dạ dày, giúp giảm bớt các triệu chứng ợ nóng và trào ngược axit.

Thuốc làm chậm quá trình di chuyển thức ăn qua dạ dày: Thuốc này giúp thức ăn di chuyển chậm hơn qua dạ dày, giúp giảm bớt các triệu chứng trào ngược.

Thuốc tăng cường sức mạnh cho cơ thắt thực quản dưới (LES): Thuốc này giúp LES đóng chặt hơn, giúp ngăn axit dạ dày trào ngược lên thực quản.

•  Phẫu thuật

Phẫu thuật hiếm khi được sử dụng để điều trị GERD ở trẻ em. Phẫu thuật chỉ được cân nhắc cho những trẻ không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác.