Trẻ thiếu men G6PD kiêng ăn gì? Nguyên nhân khiến trẻ thiếu men G6PD

Trẻ thiếu men G6PD là gì, nguyên nhân và các loại thực phẩm trẻ cần kiêng khi mắc bệnh sẽ được Wikimom giới thiệu trong bài viết dưới đây. 

Thiếu G6PD là gì? 

Thiếu G6PD là một rối loạn di truyền thường ảnh hưởng đến các trẻ em trai khi cơ thể của trẻ bị thiếu hụt một loại enzyme có tên là glucose-6-phosphate dehydrogenase (G6PD). Theo đó, G6PD giúp các tế bào hồng cầu hoạt động bình thường. 

Thiếu G6PD là một rối loạn di truyền thường ảnh hưởng đến các trẻ em trai khi cơ thể của trẻ bị thiếu hụt một loại enzyme

Ở những người bị thiếu G6PD, các tế bào hồng cầu không tạo ra đủ G6PD hoặc những gì chúng tạo ra không hoạt động như bình thường. Không có đủ G6PD để bảo vệ, các tế bào hồng cầu sẽ vỡ ra. Điều này được gọi là tan máu. Khi nhiều tế bào hồng cầu bị phá hủy, trẻ có thể bị thiếu máu tán huyết. Điều này có thể gây ra mệt mỏi, chóng mặt và các triệu chứng nguy hiểm khác.

Các tế bào hồng cầu không có đủ G6PD sẽ nhạy cảm với một số loại thuốc, thực phẩm và nhiễm trùng. Khi những điều này gây ra sự mất tế bào hồng cầu nhanh chóng trong một thời gian ngắn, nó được gọi là cơn tan máu . Trong những trường hợp này, các triệu chứng sẽ dừng lại khi nguyên nhân không còn nữa. Trong một số ít trường hợp, thiếu hụt G6PD dẫn đến bệnh mãn tính thiếu máu bất kể có tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh hay không.

Trẻ thiếu men G6PD nên kiêng ăn gì?

Trẻ bị thiếu men G6PD nên kiêng tuyệt đối đậu tằm

Đậu tằm và các loại họ đậu nên cần được tránh tuyệt đối trong danh sách các loại thực phẩm trong bữa ăn hằng ngày của trẻ. Đậu tằm có thể gây nên các cơn tan máu. Một số người mắc chứng thiếu men G6PD thậm chí còn gặp nguy hiểm khi tiếp xúc với phấn hoa từ cây này. Các loại đậu như đậu Hà Lan, đậu lăng hoặc đậu phộng cũng nên được đưa ra khỏi chế độ ăn uống của bé.

Ngoài các loại đậu nêu trên, trẻ thiếu men G6PD cũng nên kiêng các loại thực phẩm khác bao gồm:

• Thực phẩm chứa vitamin K như chuối, cải bó xôi, dưa chuột, cà rốt… Vì  Vitamin K, đặc biệt vitamin K3 (menadione) có thể gây tổn thương cho các tế bào máu trong trường hợp trẻ mắc bệnh thiếu men G6PD. 
• Việt quất
• Mướp đắng
• Rau diếp
• Tinh dầu bạc hà
• Hành tây
• Khoai tây chiên
• Nước Tonic
• Sốt cà chua
• Các loại thực phẩm đóng hộp, chế biến sẵn, có chứa màu thực phẩm
• Không nên cho trẻ sử dụng thuốc nam, thuốc đông y vì có chứa các thành phần oxy hóa.
• Nước ngọt có gas

Trẻ thiếu men G6PD nên ăn gì?

Nói chung, cha mẹ nên bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ, loại trừ các thực phẩm có thể gây thiếu men G6PD đã nêu trên. Tuy nhiên, nên chú ý lựa chọn các loại thực phẩm tươi, không chứa chất phụ gia, chất bảo quản, chất chống oxy hóa.

Trong khẩu phần dinh dưỡng hằng ngày của trẻ vẫn nên đủ 4 nhóm thực phẩm gồm đạm, chất béo, tinh bột và rau củ.

Sữa bò tương đối an toàn với hầu hết tất cả thiếu hụt men G6PD, nhưng hãy chú ý không dùng các loại sữa có hương vị, chất phụ gia, tạo màu khác. Ngũ cốc nguyên hạt cũng nên được đưa vào bữa ăn hằng ngày của trẻ và các loại thực phẩm khác giúp ngăn ngừa thiếu máu.

Cha mẹ cũng nên bổ sung các loại vitamin nhóm B cho trẻ để giúp tăng cường trao đổi chất, giúp trẻ phát triển bình thường.

Trên đây là một số thông tin về thiếu men G6PD ở trẻ em mà Wikimom giới thiệu đến các bậc cha mẹ, hy vọng bài viết sẽ mang đến các thông tin hữu ích giúp quá trình chăm sóc bé dễ dàng và khoa học hơn.

Thiếu G6PD ở trẻ em có biểu hiện gì?

Theo các chuyên gia, trẻ bị thiếu G6PD có thể có các triệu chứng của bệnh thiếu máu tán huyết như:

Nhiều trẻ sơ sinh bị thiếu G6PD được chẩn đoán vì chúng bị vàng da ngay sau khi sinh

• Trông trẻ xanh xao (ở những trẻ có làn da sẫm màu, nhợt nhạt đôi khi được thấy rõ nhất ở miệng, đặc biệt là ở môi hoặc lưỡi)
• Trẻ mệt mỏi hoặc chóng mặt
• Tim đập nhanh
• Đôi khi trẻ sẽ có cảm giác thở nhanh hoặc khó thở
• Trẻ bị vàng da: Nhiều trẻ sơ sinh bị thiếu G6PD được chẩn đoán vì chúng bị vàng da ngay sau khi sinh. Khi bệnh vàng da đã được trị khỏi, trẻ sẽ không gặp các vấn đề khác do thiếu G6PD, miễn là trẻ tránh được các loại thuốc và thực phẩm gây ra tình trạng thiếu hụt này.
• Cha mẹ hãy theo dõi màu nước tiểu của trẻ, nếu như nước tiểu có màu sẫm, màu trà thì khả năng trẻ đang bị thiếu hụt G6PD

Khi trẻ bị các triệu chứng nhẹ thường không cần điều trị y tế vì  các tế bào hồng cầu mới được tạo ra thì nghiễm nhiên tình trạng thiếu máu sẽ được cải thiện. Nếu các triệu chứng nghiêm trọng hơn, trẻ có thể cần được chăm sóc tại bệnh viện.

Nguyên nhân gây thiếu hụt men G6PD ở trẻ em?

Thiếu men G6PD ở trẻ em có thể là do di truyền. Nguyên nhân là do những thay đổi (đột biến) ở gen G6PD. Gen này nằm trên nhiễm sắc thể X và được truyền từ cha mẹ sang con cái. Con trai chỉ nhận được một bản sao của nhiễm sắc thể X có gen G6PD từ mẹ, nhưng con gái nhận được một bản sao từ mẹ và cha. Điều này khiến bé gái ít có khả năng bị thiếu hụt G6PD hơn bé trai vì chúng có hai nguồn enzyme.

Hiện phương pháp tối ưu hiện nay để xác định trẻ có bị thiếu men G6PD hay không chính là xét nghiệm sàng lọc. Vì vậy, cha mẹ hãy cho trẻ sàng lọc càng sớm càng tốt.